Bardo i Kłodzko

Bardo i Kłodzko to dwie miejscowości na Dolnym Śląsku położone w odległości zaledwie 8-9 km od siebie. Będąc w tamtej okolicy warto odwiedzić obie, tym bardziej, że da się to zrobić w ciągu jednego dnia.
Poza Nysą Kłodzką, drogą krajową nr 8 i trasą kolejową, miasta te łączy podobny czas powstania. Obie zostały założone w X w. i z racji położenia pełniły ważne funkcje obronne i handlowe, choć nie da się ukryć, że dzieje Kłodzka są bardziej burzliwe.

Zwiedzanie proponuję zacząć od Barda, reklamującego się jako „miasto cudów”. W przeważającej mierze jest ono celem „turystyki pielgrzymkowej”. W Bardzie prawdopodobnie już od ok. 1200 r. zaczął się rozwijać kult maryjny związany z cudowną figurką Matki Boskiej. Sprzyjał temu także fakt, że miejscowość długo – bo do 1810 r. – była własnością cystersów. Można tam więc zobaczyć przede wszystkim zabytki sakralne. Najważniejszym z nich jest właśnie figura Madonny Tronującej, zwana też Rycerską czy Strażniczką Wiary. W tej części Polski jest to najstarsza, bo XII-wieczna, drewniana romańska rzeźba. Jest przechowywana w Bazylice Nawiedzenia NMP. Sama bazylika jest dużo młodsza – pochodzi z przełomu XVII i XVIII w. Możecie w niej więc podziwiać późnobarokowy wystrój. W samym mieście zachowało się sporo XIX-wiecznych kamienic i budynki klasztorne. Bardo leży w dolinie między górami. Na jednej z nich – Górze Różańcowej, na początku XX wieku, wybudowano kaplice różańcowe. Na innej – Bardzkiej Górze, zwanej też Kalwarią – znajdziecie barokowe XVIII-wieczne i klasycystyczne XIX-wieczne kaplice drogi krzyżowej oraz kaplice maryjne. Większość z nich znajduje się przy niebieskim szlaku prowadzącym na szczyt wzgórza, na którym stoi barokowa kapliczka z 1619 r. wzniesiona w miejscu, w którym w 1400 r. miała ukazać się Matka Boża Płacząca. Po drodze znajduje się także kapliczka ze Źródłem Marii, słynąca z uzdrawiających właściwości.

Jeśli chodzi o bardzkie zabytki i atrakcje niesakralne, to poza wspomnianymi już kamienicami i samym rozmieszczeniem starego miasta, w mieście podziwiać możecie piękny, gotycki XV-wieczny kamienny most, który co prawda mocno ucierpiał podczas ostatniej wojny, ale został odbudowany i oparł się ostatnim powodziom. W pobliżu mostu zlokalizowano przystań spływów pontonowych i kajakowych. Na Bardzkiej Górze znajdziecie ruiny (choć to może za dużo powiedziane, raczej przyziemia, czy relikty jak mówi drogowskaz) zamku z końca XIII wieku oraz wspaniały punkt widokowy na Obrywie Bardzkim. W 1598 r. część zbocza Bardzkiej Góry, nasiąkniętego po długotrwałych opadach i podmytego przez Nysę Kłodzką, oberwała się, a woda zalała niżej położone uliczki Barda. Wkrótce rzeka znalazła sobie nowe koryto, ale po zdarzeniu pozostał stromy stok, na którym znajduje się właśnie punkt widokowy. Roztacza się stamtąd piękna panorama na Góry Bardzkie i na całe miasto.

Kilka kilometrów dalej leży Kłodzko, którego historia jest bardziej burzliwa, choć nie będę jej tu w całości przytaczać. Jako ciekawostkę wspomnę tylko, że pierwsza wzmianka o tym mieście pochodzi z 981 r. i jest związana ze śmiercią księcia Sławika, władcy państwa libickiego, w którego granicach leżało Kłodzko. „Prywatnie” książę Sławik był ojcem Świętego Wojciecha 🙂 Na przełomie wieków, w wyniku wojen lub transakcji handlowych, Kłodzko wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk: polskich, czeskich, pruskich i austriackich, co ma swoje odzwierciedlenie w architekturze miasta.

Ponieważ Kłodzku bardzo długo nie pozwalano się rozbudowywać; było otoczone murami jak to twierdza (rozebrano je dopiero na przełomie XIX i XX w.), skutek jest taki, że większość zabytków znajduje się na niewielkim obszarze. Uwagę przykuwa piękny rynek, wokół którego znajdziemy wiele renesansowych i barokowych kamienic z XVI-XVIII w., a w jego centrum imponujący neorenesansowy ratusz (z końca XIX w.) z doskonale zachowaną średniowieczną wieżą, z renesansowymi „wstawkami”. Obok ratusza znajdziecie też późnobarokową wotywną kolumnę Najświętszej Maryi Panny z 1680 r. oraz także barokową studnię – fontannę. Schodząc z rynku zgodnie z jego nachyleniem gruntu dojdziemy do mostu Św. Jana na Młynówce. To jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli w mieście – kamienny, gotycki most z XIII –XIV w. z barokowymi figurami, przypominający most Karola w Pradze, chociaż oczywiście znacznie mniejszy.

W pobliżu rynku warto (a nawet koniecznie trzeba) zobaczyć majestatyczny późnogotycki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wybudowany w XV-XVI w. Jeśli ma się szczęście, to w kościele podziwiać można gotycką XIV-wieczną drewnianą figurę Madonny z czyżykiem (szczęście jest potrzebne, ponieważ figura jest często wypożyczana do muzeów nie tylko w Polsce). Poza tym wyposażenie kościoła jest barokowe. Miłośnicy baroku znajdą w Kłodzku jeszcze dwa kompleksy budowli wzniesione w tym stylu: kościół i klasztor franciszkański oraz kościół św. Jerzego i św. Wojciecha.

W Kłodzku nie da się nie zauważyć tego, co jest w sumie pod ziemią. Chodzi oczywiście o twierdzę, postawioną w miejscu dawnego zamku. Jej budowę rozpoczęli Austriacy już w połowie XVII w., a zmodyfikowali i dokończyli Prusacy. Obecnie ok. 1 km korytarzy, różnej wysokości i szerokości jest udostępniona zwiedzającym (wyłącznie z przewodnikiem). Twierdza jest bardzo dobrze widoczna z daleka, gdyż zbudowano ją na i w górującej nad miastem Górze Fortecznej.
A jeśli komuś jeszcze mało przebywania pod ziemią, może pospacerować podziemną trasą turystyczną, która prowadzi piwnicami i lochami pod starym miastem. Trasa ma ok. 600 m długości i powstała przy okazji zabezpieczania wielokondygnacyjnych piwnic na starówce, które w połowie lat 50. zaczęły się zapadać.

No i co bardzo istotne dla każdego turysty po długim zwiedzaniu – w Kłodzku można zjeść naprawdę niezły obiad 🙂 Niestety Bardo pod tym względem nas nie zachwyciło (delikatnie mówiąc). Najwyraźniej utożsamia się tam turystów z pielgrzymami, a tych z pątnikami, którzy o potrzebach żołądka nie myślą 😉

Na koniec kilka fotek z obu miejscowości.